Context VN set links: model = Bruinisse
Set VN link, Property name = Supercontext, Property VN name = Supercontext
Model link = Bruinisse
Result = Dijkvakken Zeeland VN
End Set VN link
Dijktraject Bruinissepolder, Vluchthaven Zijpe, Stoofpolder tot Bruinisse (dijktraject Bruinisse) ligt aan de oostzijde van Schouwen-Duiveland, vlakbij het dorp Bruinisse. Het traject begint bij dijkpaal 401 en eindigt bij dijkpaal 422+40 meter. De lengte van het traject is 2,1 kilometer. De gemeente Schouwen-Duiveland is eigenaar van het dijktraject. Waterschap Scheldestromen is verantwoordelijk voor het beheer ervan.
De belangrijkste bijzonderheden in dit dijktraject:
Het dijktraject was ontwerp- en uitvoeringstechnisch een ingewikkeld dijkvak. Op veel plekken in het traject was weinig werkruimte. Bovendien moesten de bedrijven in de havens tijdens de uitvoering operationeel blijven. Dat vergde in het voortraject en in de uitvoering veel overleg.
Lesson learned: Samenwerking SCEZ
Cultuurhistorie op de dijk
Nauwe samenwerking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) bij dijkversterkingen loont. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed kan vooraf in kaart brengen op welke locaties waardevolle cultuurhistorisch elementen te verwachten zijn. Samen kan vervolgens afgesproken hoe daarmee omgegaan wordt.
In de havens van het dijktraject zat een aantal bedrijven, waaronder een jachtbouwer, een reparatiewerf en een mosselverwerkingsbedrijf. Projectbureau Zeeweringen moest in veel gevallen gebruik maken van hun bedrijventerreinen. Daarom sprak het projectbureau al in de ontwerpfase met deze bedrijven en stemde de planning van de werkzaamheden zorgvuldig met hen af. Ook met de schippers en vissers in de Vluchthaven had Zeeweringen regelmatig overleg, onder meer over het gebruik van de loskade daar, die zowel door de vissers als door de aannemer gebruikt werd.
Vlak achter de dijk in de Stoofpolder bevindt zich een groepsaccommodatie. Deze accommodatie lag aan de transportroute en de eigenaar was bang voor overlast van vrachtverkeer tijdens cursussen die daar plaatsvonden. In overleg met de beheerder van de accommodatie zou de aannemer zorgen voor een alternatieve locatie (een partytent) in de omgeving. Tijdens de werkzaamheden bleek de overlast mee te vallen en was het plaatsen van een alternatieve locatie niet nodig. Mocht daar toch behoefte aan zijn, dan huurde de aannemer een ruimte in de omgeving van Bruinisse. Of hij regelde in overleg met de beheerder dat er tijdens zo’n bijeenkomst tijdelijk geen transporten plaatsvonden.
Net buiten Bruinisse staat in de polder, net achter de dijk, een aantal woningen. Aan de achterzijde van deze woningen, bij de ingang naar de tuinen, was de openbare weg rommelig. Zeeweringen maakte van deze weg gebruik voor transporten en bezorgde daarmee overlast. Na afloop van de werkzaamheden knapte de aannemer de weg op en creëerde daar parkeerplaatsen.
Voor het dijkvak lag een oestervak. In overleg met de oesterkweker zorgde de aannemer ervoor dat het oestervak tijdens de werkzaamheden bereikbaar bleef. Na de aanleg van de nieuwe steenbekleding maakte hij bovendien oversteekpaden om zo een goede bereikbaarheid van het oestervak te garanderen.
De eigenaar van het restaurant in de Vluchthaven had een aantal wensen voor de steenbekleding in de omgeving van zijn restaurant. Hij wilde graag het authentieke karakter van de haven behouden. In overleg met hem koos Zeeweringen daarom in de Vluchthaven ervoor de basaltzuilen te handhaven en iets hoger te leggen, tot aan het terras van het restaurant.
Aan de noordzijde van het dijktraject lagen oude oesterputten onder de glooiing. Tijdens de graafwerkzaamheden van Zeeweringen werden deze zichtbaar. Eén van de oesterputten was nog helemaal in tact. Zeeweringen bracht de contouren hiervan nauwkeurig in kaart en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed maakte foto’s van de oesterputten, voordat de nieuwe glooiing eroverheen kwam.
In het ecologisch detailadvies worden de aanwezige planten geïnventariseerd, zowel in de getijzone als ter plaatse van de boventafel. Op basis hiervan wordt een advies verstrekt over de soort nieuwe bekleding die moet worden gekozen om minstens een gelijkwaardige begroeiing in de toekomst te verkrijgen. Dit detailadvies is opgenomen als bijlage van de ontwerpnota.
In verband met de voorgenomen verbetering van de dijkbekleding onderzocht projectbureau Zeeweringen voorafgaand aan de werkzaamheden wat de mogelijke effecten van deze ingreep zouden kunnen zijn op de lokale flora en fauna. Het Inventarisatierapport was een bouwsteen voor de natuurtoets, die in dit kader werd uitgevoerd en die nodig was voor de aanvraag van ontheffingen in het kader van de Natuurbeschermings- en Flora- en faunawet.
Voor dit dijktraject zijn verschillende vergunningen aangevraagd.
Projectbureau Zeeweringen maakte voor dijktraject Bruinisse een omgevingsplan. Dat plan omvatte een inventarisatie van alle stakeholders die voor het dijktraject relevant waren. Het projectbureau omschreef daarnaast in het omgevingsplan op welke manier het de verschillende doelgroepen geïnformeerd heeft over de werkzaamheden.
Vooraf publiceerde Zeeweringen een advertentie in de regionale kranten om de inwoners van Bruinisse te informeren op de voorgenomen plannen. Daarnaast verspreidde het projectbureau twee huis-aan-huiskranten: een bij de start van de werkzaamheden en een na afronding.
De gemeente Schouwen-Duiveland en projectbureau Zeeweringen organiseerden gezamenlijk een informatieavond voor de inwoners van Bruinisse. Tijdens deze avond informeerde het projectbureau de inwoners over de dijkversterking. De gemeente gaf informatie over een bouwproject in het dorp, dat gelijktijdig met de werkzaamheden van Zeeweringen plaatsvond.
Voorafgaand aan de uitvoering van de twee projecten en de informatieavond stemden Zeeweringen en de gemeente met elkaar af over praktische zaken zoals transportroutes, beperking van overlast, informatievoorziening en klachtenafhandeling.
Op het werk plaatste Zeeweringen informatie om het publiek te informeren.
Het dijktraject Bruinisse was lastig bereikbaar voor het aan- en afvoeren van materialen. Het werkverkeer kon geen gebruik maken van de wegen door de dorpskern. De aannemer maakte daarom gebruik van een bestaande route net buiten het dorp, specifiek bestemd voor vrachtverkeer naar de Vissershaven en de Reparatiehaven. Daarnaast maakte projectbureau Zeeweringen afspraken met een aantal boeren en pachters over een transportroute over hen terreinen in de Stoofpolder. In de dijk bij de Stoofpolder maakte de aannemer een doorgang en een keerpunt, zodat vanaf daar het hele dijkvak bereikbaar was. Bovendien voerde hij veel materiaal over het water aan. De stukken dijk die lastig bereikbaar waren, werden vanaf het water met behulp van een kraanschip versterkt.
In de voormalige veerhaven Zijpe bestond de dijkbekleding uit basalt. Een reeds verbeterd deel bestond uit een overlaging van gepenetreerde breuksteen op de ondertafel en betonzuilen op de boventafel. Aansluitend lag er een onderhoudsstrook van asfalt.
De loswal in de Vluchthaven verkeerde in goede staat. Maar de havendammen van de haven vertoonden diverse verzakkingen en er was sprake van achterstallig onderhoud. Dit gold ook voor de glooiing in de haven. In de Vluchthaven en op de havendammen bij de Vluchthaven bestond de bekleding uit Petit graniet. De loskade in de haven was bekleed met Stelconplaten. Bij dijkpaal 410 lagen leidingen in de dijk.
De bekleding van de ondertafel van de dijk langs de Stoofpolder bestond uit Lessinische en Vilvoordse steen. De boventafel was bekleed met Haringmanblokken, vlakke betonblokken en basalt. Rond de scheepswerf tussen de Stoofpolder en de Reparatiehaven zijn damwanden aanwezig. Die waren bekleed met vlakke betonblokken.
In de Reparatiehaven ligt een houten steiger over de glooiing. De steiger wordt gebruikt door een machinefabriek, die in de haven gevestigd is. De glooiing daar was bekleed met vlakke betonblokken. Aan de buitenzijde van de Reparatiewerf ligt de Korte Zuidhavendam. Daar bestond de dijkbekleding deels uit Vilvoordse steen. Daarboven lag basaltbekleding, die eindigde in rechtop geplaatste staalplaten.
Vanaf de Korte Zuidhavendam richting de Vissershaven ligt een damwandconstructie tot aan de boothelling van de Oosterschelde Jachtwerf. Rond de damwand was een betonnen deksloof aanwezig. Tussen de boothelling en de Gemeentehaven lag er ter plaatse van de Oosterschelde Jachtwerf steenbekleding van Vilvoordse steen met daarboven basaltzuilen. Boven de basaltbekleding waren stukken damwand in de taludhelling geplaatst. De damwand was niet verankerd en de planken stonden er diep in de grond. Achter de damwand was het terrein verhard met Stelconplaten en ingericht voor de opslag van boten.
Waterschap Scheldestromen heeft het dijktraject getoetst aan de veiligheidsnorm, zoals die is voorgeschreven in de Waterwet. Daaruit bleek dat het overgrote deel van de steenbekledingen niet voldeed aan deze norm. Het waterschap heeft enkele kleine dijkvakken goed getoetst, maar die konden in het nieuwe ontwerp niet gehandhaafd blijven. De basaltbekleding in de Veerhaven en aan de buitenkant van de Reparatiehaven voldeden aan de veiligheidsnorm. In de Veerhaven moest het talud wel gefixeerd worden met een bekleding tot minimaal NAP +2,00m. Op sommige plekken moest het basalt herzet worden. Uit afslagberekeningen voor de vluchthaven Zijpe bleek dat er voldoende massa in het grondlichaam aanwezig was om een zware storm te weerstaan. De damwanden in de Reparatiehaven en de nieuwe damwand aan de buitenkant van de Zuidhavendam werden goed getoetst.
Het voorontwerp, de variantenafweging en het definitieve ontwerp van het dijktraject zijn uitgebreid omschreven in de ontwerpnota Bruinissepolder. Volgens deze nota is het dijktraject Bruinisse opgedeeld in vijf deelgebieden:
Het basalt in deelgebied 1 is gehandhaafd en opgetrokken met nieuw basalt tot NAP+2,00 meter. De ondertafel in de deelgebieden 2, 4 en 5 zijn bekleed met gepenetreerde breuksteen en afgestrooid met lavasteen. Op de boventafel in deelgebied 2 ligt open steenasfalt boven de breuksteen. In deelgebied 4 liggen betonzuilen op de boventafel en in deelgebied 5 is het basalt gehandhaafd. Deelgebied 3 bestaat uit een verborgen glooiing. Op de buitenberm heeft het projectbureau een nieuw onderhoudspad aangelegd, dat is opengesteld voor recreanten.
Zoutwaterleiding mosselverwerkingsbedrijf
In het dijktraject, vlakbij de Vluchthaven, zit een mosselverwerkingsbedrijf. Dat bedrijf had een innameleiding voor zoutwater in de Vluchthaven. Het wilde deze leiding graag verleggen en vervangen door een dikkere leiding, zodat het meer zoutwater kon innemen. Projectbureau Zeeweringen moest ter plaatse van de oorspronkelijke leiding werken en als gevolg daarvan een deel van de leiding vervangen. In overleg met het mosselverwerkingsbedrijf is besloten dat Zeeweringen de nieuwe, dikkere leiding zou aanleggen op de door hem gewenste locatie. Zeeweringen en het mosselverwerkingsbedrijf droegen daarbij beiden een deel van de kosten. Zeeweringen betaalde een bedrag dat overeen kwam met de kosten voor het vervangen van de oorspronkelijke leiding. Het mosselverwerkingsbedrijf nam de kosten voor het verplaatsen en vergroten van de leiding voor zijn rekening.
Vernieuwen steigers en aanleggen leidingen
In de Vluchthaven is een oliebedrijf gevestigd, dat gasolie levert aan schepen. Daarvoor maakt het bedrijf gebruik van een ponton dat aan een steiger ligt. Via een pijpleiding vanaf de wal wordt het ponton gevuld met gasolie. Projectbureau Zeeweringen moest de steenbekleding onder een deel van de steiger vervangen en daardoor de steiger en de pijpleiding deels vernieuwen. In overleg met het oliebedrijf en de gemeente Schouwen-Duiveland, die de haven graag verder wil ontwikkelen, vernieuwde Zeeweringen alle steigers tot vier à vijf meter vanaf de wal. Bovendien legde ze onder het onderhoudspad ondergrondse infrastructuur (leidingen voor o.a. gas, elektriciteit en water) aan, zodat de gemeente bij het verder ontwikkelen van de haven in de toekomst alle steigers kan voorzien van stroom en water.
Herstellen havendammen
Aan de buitenkant van de Vluchthaven liggen twee havendammen, die eigendom zijn van de gemeente Schouwen-Duiveland. In overleg met de gemeente maakte Zeeweringen een ontwerp en een kostenraming voor het opknappen van deze dammen, gelijktijdig met het uitvoeren van de dijkversterking. De gemeente had op dat moment geen budget beschikbaar. Mocht de gemeente in de toekomst de havendammen alsnog gaan opknappen, dan sluit het ontwerp van de dammen naadloos aan op de nieuwe steenbekleding van de naastgelegen dijkvakken die Zeeweringen aanbracht.
Boothelling
De jachthaven bij de Reparatiewerf had op de dijk een boothelling, die projectbureau Zeeweringen opnieuw moest bekleden. In de ontwerpfase stemde Zeeweringen de inrichting van de boothelling af met de eigenaar van de jachthaven. De eigenaar maakte in eerste instantie zelf een ontwerp hiervoor, maar daarvan waren de kosten te hoog. Uiteindelijk koos Zeeweringen ervoor om bestaande stalen frames op de boothelling die in slechte staat waren in te pakken met gepenetreerde breuksteen. Dankzij deze aanpak kon de eigenaar van de jachtwerf zelf de verdere inrichting van zijn boothelling bepalen en hoefde hij de oude frames niet af te breken.
Strand
Voor het dijkvak lag een klein strand. Op verzoek van de inwoners van Bruinisse breidde Zeeweringen het strand uit door het op te spuiten met extra zand. Bovendien legde het projectbureau een trap aan om het strand beter toegankelijk te maken.
Nadat de revisie is uitgevoerd heeft de overdracht plaatsgevonden
Uit historisch onderzoek bleek dat er vroeger veel is gevochten in de omgeving van Bruinisse. Volgens het contract moest de aannemer daarom vooraf een explosievenonderzoek laten uitvoeren. Daarvoor had hij een budget opgenomen in zijn aanbieding. Achteraf was dit budget niet toereikend, omdat het explosievenonderzoek op deze locatie lastiger was dan ingeschat. Dat kwam omdat er op de werklocatie vroeger scheepswerven en oesterputten zaten. Daardoor lag er veel ijzer in de grond. Bovendien was er een kreukelberm van groffe steen. De aannemer besloot daarna in overleg met projectbureau Zeeweringen radarbeelden van de ondergrond te laten maken en koos voor begeleiding van een explosievenexpert tijdens het graven. Zeeweringen is de aannemer deels tegemoet gekomen in de hoge kosten die hiermee gemoeid waren.
Dijktraject Bruinisse was in de uitvoering een complex traject, vanwege de havens en de bebouwing in de havens. Dat leidde tot extra werkzaamheden, die Zeeweringen vooraf niet had voorzien. Die extra werkzaamheden bestonden voornamelijk uit het verleggen van kabels en leidingen en het vervangen van steigers. Daarnaast was er vooraf, maar ook tijdens de uitvoering veel afstemming en overleg nodig tussen de aannemer en de bedrijven in de havens.
Tijdens de uitvoering maakte de aannemer extra kosten, omdat hij in overleg met Zeeweringen tijdens het graven begeleiding van een explosievenexpert inschakelde. Ook moest hij extra werkzaamheden uitvoeren in de havens, die vooraf niet voorzien waren (o.a. het verleggen van kabels en leidingen en het vervangen van steigers. De extra kosten werden gedekt door de post ‘onvoorzien’ in de begroting. Daardoor werd de versterking van dijktraject Bruinisse op tijd en binnen budget opgeleverd.
Context VN set links: model =