DeltaExpertise - voor een leefbare delta
Toon menu

Ellewoutsdijk fort


Context VN set links: model = Ellewoutsdijk fort


Set VN link, Property name = Supercontext, Property VN name = Supercontext

Model link = Ellewoutsdijk fort

Result = Dijkvakken Zeeland VN

End Set VN link


Bekleding 
Betonzuil, Asfalt, Breuksteen gepenetreerd, Open steenasfalt, Gabions
Specifieke constructie 
Havendam, Spuisluis, Dubbele kering
Voorland 
Stroomgeul
Ruimtegebruik 
Cultuurhistorie
Jaar 
2007
Locatie 
Zuid-Beveland
Coördinaten 
51° 23' 10", 3° 48' 46"
Dijktraject 
467,7 - 472,9



Het dijktraject Ellewoutsdijkpolder ligt in de gemeente Borssele (Zuid-Beveland) aan de noordzijde van de Westerschelde bij het dorpje Ellewoutsdijk. Het is het zuidelijkste puntje van Zuid-Beveland, vrijwel recht tegenover Terneuzen op de zuidoever. Het dijktraject viel tijdens de uitvoering onder het beheer van Waterschap Zeeuwse Eilanden, dat nu deel uitmaakt van Waterschap Scheldestromen. Het traject heeft een lengte van circa 500 m en bevindt zich tussen dijkpaal (dp) 467+70m en dijkpaal 472,9m.

Bijzonderheden:

  • Ter plaatse van het fort bestaat de waterkering uit een tandemdijk, de zeewaardse dijk is onvoldoende hoog en dient om de golfaanval op de landwaardse dijk te beperken, die wel op hoogte is gebracht.

Lessons learned




Lesson learned: Onvoldoende afsluiting dijk

Afsluiting dijk is onvoldoende uitgevoerd
Na afronding van de werkzaamheden werd een afrastering geplaatst om recreanten (wandelaars (al dan niet met hond), motorrijders, veldfietsers) te weren langs en op het schor en slik. De afrastering was echter niet overdwars doorgetrokken: hij ontbrak op de onderhoudsweg en de glooiing tot in de kreukelberm. De slagboom aan het begin van de onderhoudsstrook was hierdoor eenvoudig te passeren. Het projectbureau had de stukken bij het contract beter moeten controleren op vergunningsvoorschriften.

Omgevingsmanagement werkprocessen





Cultuurhistorie

Cultuurhistorie

De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland heeft, gezien de beperkte ingrepen ter plaatse in de vorm van vervanging bekleding en het aanbrengen van grond aan de binnenzijde van de dijk geen enkel bezwaar tegen het uitvoeren van de werkzaamheden.

Landschap

Voor de buitendijk gelden de algemene aanbevelingen, bij de binnendijk is een groene oplossing geboden. Bij de haven heeft een blinde bekleding achterlangs de haven de voorkeur. In de praktijk bleek dit problematisch, bij onderzoek ter plaatse werd veel materiaal van eerdere constructies gevonden






Referenties





Ecologie

Op basis van het detailadvies worden geschikte bekledingen gekozen. Speciaal punt van aandacht is het Fort Ellewoutsdijk. Hier vinden ook werkzaamheden plaats binnendijks rondom het fort. Hierbij dient er rekening mee gehouden te worden dat het fort binnen het vogel- en habitatrichtlijngebied ligt. Uit de inventarisatie is wel gebleken dat er geen kwalificerend habitat voorkomt rondom het fort. Er zijn ook geen Flora en Faunawet beschermde plantensoorten aangetroffen. Wel kan het fort mogelijk de verblijfplaats zijn van meerdere vleermuissoorten die allemaal beschermd zijn. Hiermee dient bij de plannen en de uitvoering rekening gehouden te worden. Het fort is in beheer bij Natuurmonumenten.

Als bijlage bij het voorstel ontwerpwijziging Ontwerpnota Ellewoutsdijk (Fort en Haven) is een notitie toegevoegd waarop het detailadvies omtrent ecologie wordt weergegeven nadat de plannen rond de haven zijn gewijzigd.

In 2007 is aan de buitenzijde van de westelijke havendam van het haventje Ellewoutsdijk een proefvak aangelegd met C-star. In het proefvak zijn tevens vier eco-varianten toegepast.


Lessons Learned

Hek ontbreekt.jpg

Na afronding van de werkzaamheden werd een afrastering geplaatst om recreanten (wandelaars (al dan niet met hond), motorrijders, veldfietsers) te weren langs en op het schor en slik. De afrastering was echter niet overdwars doorgetrokken: hij ontbrak op de onderhoudsweg en de glooiing tot in de kreukelberm. De slagboom aan het begin van de onderhoudsstrook was hierdoor eenvoudig te passeren. Het projectbureau had de stukken bij het contract beter moeten controleren op vergunningsvoorschriften.






Referenties





Vergunningen en planbeschrijving

De planbeschrijving is het document dat wordt opgesteld om een aanmelding voor een mer beoordeling in te dienen en om de benodigde vergunningen te verkrijgen. De aanmelding wordt ingediend door het waterschap. Een milieueffectrapport is niet nodig en er wordt goedkeuring verleend in het kader van de Wet op de waterkering. In de vergunningsaanvraag werd gemeld dat in het kader van mitigerende maatregelen de werkzaamheden slechts over een deel van het werk worden uitgevoerd om een rustig deel voor vogels te behouden. Tijdens een controle van de toezichthouder van de afdeling Handhaving Natuur en Milieu is geconstateerd dat over het gehele dijktraject werkzaamheden werden uitgevoerd en dat over de gehele werkbreedte kranen stonden te draaien, tractoren reden en mensen af en aan liepen. Op het werk heeft de directie aangegeven dat gefaseerd werken aan dit werk praktisch niet uitvoerbaar is, vanwege de korte werkstrook. Gelet op het feit dat de provincie het met de directie eens is dat de mitigerende maatregel over het gefaseerd werken ten onrechte in de vergunning is opgenomen, zal de provincie niet handhavend optreden tegen het, in afwijking van de vergunning, niet gefaseerd uitvoeren van de dijkverbeteringswerkzaamheden op het dijktraject Ellewoutsdijkpolder.

Ter voorbereiding van de aanvraag in het kader van de Natuurbeschermingswet zijn een Passende beoordeling in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 en een Soortenbeschermingstoets Flora- en faunawet opgesteld. Ook deze aanvraag wordt bij de provincie ingediend. De gemeente Borsele dient een zienswijze in waarin wordt gesteld dat de transportroute ter hoogte van de camping een gevaar vormt voor de recreanten. De gemeente stelt een andere route voor die minder gevaar oplevert.

Afrondend deelt het projectbureau aan de aannemer mee dat alle vergunningen zijn verleend en dat de werkzaamheden per direct kunnen beginnen.














Referenties





Communicatie

Voorafgaand aan de werkzaamheden wordt het projectplan ter inzage gelegd. Omwonenden en belanghebbenden kunnen middels een samenvatting eenvoudig op de hoogte worden gebracht.

In februari 2005 organiseert het projectbureau een voorlichtingsavond samen met waterschap Zeeuwse Eilanden, gemeente Borsele en project ComCoast. ComCoast onderzoekt de innovatieve vorm 'waterkeren in de breedte' waarbij veel aandacht uitgaat naar het ruimtegebruik ter plaatse. Juist daarom is Ellewoutsdijk gekozen als proefproject voor ComCoast: de bestaande situatie van twee parallelle dijken is een goed voorbeeld van 'waterkeren in de breedte' gekoppeld aan het ruimtegebruik. De voorlichtingsavond verloopt succesvol, er worden veel vragen gesteld.

Naar aanleiding van een artikel in de PZC wordt door de Watersportvereniging Ellewoutsdijk contact gezocht over mogelijke aanpassingen van het haventerrein. In een hierop volgende bijeenkomst wordt uitleg gegeven over de werkzaamheden en draagt de vereniging enige suggesties aan. Later vindt nog een overleg plaats waarin praktische zaken aan de orde komen, o.a. ten aanzien van de aanleg van mantelbuizen onder de nieuwe bekleding.

Om omwonenden en andere belangstellenden te informeren over de werkzaamheden, verspreidt het projectbureau een huis-aan-huiskrant in het voorjaar en in het najaar.










Referenties


Technisch management werkprocessen





Inventarisatie
haventje met spuisluis
tandemdijk t.p.v. fort
Schade binnentalud 1953 fort
buitendijk t.p.v. fort

Het traject is opgedeeld in de deeltrajecten Haven (de oostelijke 100 m) en Fort (de westelijke 400 m bij het fort Ellewoutsdijk).

Het haventje van Ellewoutsdijk wordt gevormd door twee havendammen. De westelijke havendam was bekleed met Doornikse steen, basalt, basalt met asfalt en Vilvoordse steen met asfalt of beton. Bij de oostelijke dam lag stortsteen aan de teen en deze is verder bekleed met Doornikse steen, Vilvoordse steen, al dan niet ingegoten met asfalt of beton en asfalt. Binnen de havendammen werd het haventje zelf aan drie zijden gevormd door verankerde betonnen damwanden met daartussen de spuiboezem van het gemaal.

Over het traject Fort vormen twee min of meer parallelle dijken, de zeewaarste dijk en de landwaartse dijk, een zgn. 'tandemdijk' . Het Fort Ellewoutsdijk ligt ertussenin. De oude en lagere zeewaartse dijk fungeert tijdens extreme omstandigheden als golfbreker. Het water mag eroverheen slaan. Vanaf de teen tot ongeveer NAP bestond het buitenbeloop van de zeewaartse dijk uit Doornikse steen. De stortsteen van de kreukelberm lag er gedeeltelijk overheen. Boven de Doornikse steen was de ondertafel tot NAP+ 3,0 m bezet met basalt dat grotendeels was gepenetreerd met asfalt. Op de boventafel lagen tot aan de kruin Haringmanblokken. De binnendijk was voorzien van een grasbekleding. In 1953 is tijdens de stormvloed schade ontstaan aan deze waterkering. Hierover is een kennisnotitie verschenen.





Referenties





Toetsing
haventje voor verbetering
westelijke havendam, toetswerkzaamheden
oude bekleding

Al in 1999 is door de Dienst Weg en Waterbouwkunde een advies afgegeven waarin de voorkeur uitging naar handhaving van het aanwezige stelsel met een buiten- en een binnendijk. Bij de actualisatie van de toetsing zijn ter plaatse van het fort alleen de bekledingen op de buitendijk beschouwd. Ook de controletoetsing heeft zich tot de buitendijk beperkt.

De toetsing is uitgevoerd door het waterschap en gecontroleerd door het projectbureau. Daarna is het dijkvak vrijgegeven om te worden verbeterd. De gehele bekleding zal worden aangepakt.








Referenties





Ontwerp
nieuwe bekleding haventje
patroonpenetratie (stroken) op kreukelberm
gepenetreerde breuksteen en betonzuilen
open steenasfalt op binnentalud buitendijk

Om de bestaande situatie zo veel mogelijk in stand te houden is er voor gekozen om ter plaatse van het fort zowel de buitendijk met bekleding als de binnendijk, die op voldoende hoogte ligt, aan te passen, zodat dit samenstel aan dijken (tandemdijk) de veiligheid tijdens maatgevende omstandigheden kan waarborgen. Hiervoor zijn in een rapport in 2005 de ontwerprandvoorwaarden geanalyseerd voor beide dijklichamen. Met de randvoorwaarden die hieruit volgen is het ontwerp gemaakt waarbij van de buitendijk ook kruin en binnentalud zijn aangepast. Ter plaatse van de binnendijk is ten westen van het fort eveneens een harde bekleding benodigd.

Voordat bovenstaand rapport was verschenen was al een eerste versie van een ontwerp gepresenteerd, maar dat werd door de groep van deskundigen (toetsgroep) niet goedgekeurd. De volgende versie, Aanpassingen Ontwerpnota Ellewoutsdijkpolder genoemd, is wel geaccepteerd. Hierin was een onderbouwing van de stabiliteit van de buitendijk en een aanpassing aan de bekleding van de binnendijk opgenomen. De macrostabiliteit van de buitendijk is nader onderzocht door de Dienst Weg- en Waterbouwkunde van Rijkswaterstaat en is in een kennisnotitie weergegeven. Ook ten aanzien van de noodzaak om de binnendijk van een harde bekleding te voorzien is een kennisnotitie verschenen.

De bestaande kreukelberm van de buitendijk wordt uitgevlakt en overlaagd met patroon-gepenetreerde breuksteen (in stroken) met een sortering 40-200 kg. De kreukelberm wordt aangesloten op de vooroeverbestorting die in 2005 is uitgevoerd. In de ondertafel zal een overlaging met vol-en-zat gepenetreerde breuksteen met gietasfalt toegepast worden met een dikte van 0,4 m (5-40 kg). De aansluiting van de aan te brengen overlaging op de nieuw aan te brengen betonzuilen zal worden uitgevoerd middels een overgangsconstructie en tevens waterslot dat wordt doorgezet tot in de kleilaag. Op de boventafel (vanaf NAP + 3,2 m) zullen zuilen toegepast worden. Op de kruin zal waterbouwasfaltbeton toegepast worden in een laagdikte van 0,25 m. Het waterbouwasfaltbeton wordt direct op de klei aangebracht. Om een goede overgang te bewerkstelligen op het binnen- en buitentalud wordt het waterbouwasfaltbeton 1,0 m doorgezet op het talud. Aan de binnenzijde van de buitendijk wordt open steenasfalt met een laagdikte van 0,20 m toegepast. De open steenasfalt wordt afgedekt met een laag grond van 0,10 m die ingezaaid zal worden met een graszaadmengsel. Ook het talud en de berm van de binnendijk zal met open steenasfalt bekleed worden. De berm zal iets opgehoogd worden zodat deze op ontwerppeil komt (NAP +6,20m). Ter plaatse van de haven was het de bedoeling de aanwezige betonnen damwand aan beide zijden door te trekken met behulp van een stalen damwand. Bij nader onderzoek bleek dat in de grond veel resten van oude constructies aanwezig waren waardoor het aanbrengen van een damwand niet mogelijk bleek. In een erratum is de veiligheid gewaarborgd door aanpassingen aan de dammen. Om golfdoordringing te beperken is op de westelijke havendam een verhoging gerealiseerd met schanskorven en paaltjes.














Referenties





Revisietoetsing en overdracht

Nadat het werk gereed is heeft het waterschap in een toetsing gerapporteerd of de nieuwe bekledingen voldoende sterk zijn en goed zijn aangelegd. Het projectbureau maakt de revisietoetsing op die dient ter voorbereiding van de overdracht. Na de overdracht is het waterschap verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de nieuwe bekleding.








Referenties


Contractmanagement werkprocessen





Contract

Op het binnenbeloop van de buitendijk wordt open steenasfalt toegepast om schade door overslag te voorkomen. Hiervoor zijn aangepaste bestekseisen opgesteld door de Technische Universiteit Delft. Met een drietal vaststellingsovereenkomsten worden de niet eerder geregelde kosten voldaan.





Referenties





Uitvoering
mantelbuizen t.bv. kabels en leidingen
aanbrengen streetprint
aanpassing met schanskorven en paaltjes
proefvakje koolstofbeton

Van de gemeente Borssele wordt toestemming verkregen om grond uit depot toe te passen op het binnentalud.

De directie deelt mede dat de havenvereniging heeft gevraagd om in verband met de veiligheid zgn. biggenruggen aan te brengen op het havenplateau en verzoekt de aannemer hiervoor zorg te dragen. De aannemer zal dit doen.

Op de westelijke havendam wordt een proefvak aangelegd met blokken die zijn samengesteld met koolstofbeton. Het ontvangen vooronderzoek en attest-met-productcertificaat voor het toepassen van het C-fix Koolstofbeton voldoen aan de eisen zoals gesteld in het Bouwstoffenbesluit.





Referenties


Projectbeheer controleprocessen


Kerndocumenten



























































Referenties

Zie ook

Context VN set links: model =

Bezig met het laden van de kaart...


HZ University of Applied Sciences
Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Projectbureau Zeeweringen
Waterschap Scheldestromen
Provincie Zeeland
Deltares