Het Volkerak-Zoommeer is ontstaan door de uitvoering de deltawerken na de watersnoodramp in 1953. In tegenstelling tot de overige werken in het Deltagebied waren het geen veiligheidsoverwegingen die tot de afsluiting van het Krammer-Volkerak hebben geleid. Vooral milieuoverwegingen en afspraken ten aanzien van scheepvaart en landbouw speelden een belangrijke rol.
Het Volkerak-Zoommeer bestaat geografisch gezien uit twee meren met een kanaal ertussen, maar waterhuishoudkundig is het één geheel. Het totale watersysteem bestaat uit het voormalige Krammer-Volkerak (nu Volkerakmeer), het Zoommeer, de Eendracht en het Bathse Spuikanaal. Het oppervlak van het Volkerakmeer bedraagt 4.530 ha, exclusief de drooggevallen gronden die 1.775 ha beslaan. Het Zoommeer en de Eendracht bestrijken een oppervlakte van 1.580 ha. Het oppervlak drooggevallen gronden bedraagt hier ongeveer 220 ha. De morfologie van het Volkerakmeer heeft nog de kenmerken van een getijdesysteem. Het meer bestaat uit een geul die een maximale diepte heeft van 24 m en een relatief steil talud (Tosserams et al. 2000).
Waterkwaliteitsproblemen
Sinds het midden van de jaren negentig veroorzaakt de slechte zoetwaterkwaliteit van het Volkerak-Zoommeer grote problemen. De jaarlijks optredende explosieve groei van blauwalgen maakt het water onbruikbaar voor de landbouw, ondrinkbaar voor vee, ongeschikt voor beregening en als zwemwater zelfs gevaarlijk. Dat komt vooral omdat gifstoffen vrijkomen als blauwalgen na de bloeiperiode afsterven, wat een risico voor de gezondheid vormt. Ook ontstaan er rottende, stinkende, groene drijflagen met grote overlast voor mens en dier als gevolg (Min. Infrastructuur en Milieu 2014).
Kerndocumenten
De onderstaande documenten en rapporten zijn te beschouwen als kerndocumenten van deze context (nog verder aanvullen):
- Tosserams et al. (2000) geven een overzicht van de ecologische ontwikkelingen vanaf de totstandkoming van het zoetwatersysteem Volkerak-Zoommeer, met de afsluiting van de Philipsdam in 1987 tot het moment van opstellen van het rapport in 2000.
- Het ontwerpmilieueffectrapport (RWS 2012) geeft een uitgebreide beschrijving van de huidige, zoete waterkwaliteit van het Volkerak-Zoommeer en de uitwerking van de (zoute) oplossingsrichtingen.
- De ontwerprijksstructuurvisie (Min. Infrastructuur en Milieu 2014) verbindt de oplossingen van beide watersystemen met elkaar en plaatst ze in het bredere perspectief van de Zuidwestelijke Delta.
Achtergronddocumenten
- Het rapport Deltaverbanden: Waterhuishoudkundige samenhang en interacties in de Zuidwestelijke Delta laat zien in welke mate de werkingssfeer en reikwijdte (scope) van de projecten overlapt en welke kansen er zijn voor synergie, focus en synchronisatie. Het gaat daarbij om de volgende projecten
- Project 1: Kierbesluit Haringvliet;
- Project 2: Planstudie/MER Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer;
- Project 3: Bestuurlijk advies Zoetwatervoorziening Zuidwestelijke Delta
- Project 4: Verlengde verkenning/planMER Grevelingen (inclusief de kansen voor waterberging);
- Project 5: Waterberging Volkerak-Zoommeer
- Project 6: Deelprogramma Rijnmond-Drechtsteden
- Project 7: Rijn-Schelde Corridor
- Deltares heeft voor zeven inrichtingsvarianten voor de Zuidwestelijke Delta met een model de effecten op de waterverdeling, getijslag, zoet-zoutgradiënt, nutriëntenstromen en primaire productie berekend. De uitkomsten geven een eerste indicatie van de gevolgen van inrichtingsmaatregelen (Nolte et al. 2013).
Verder lezen
Onder de referenties ziet u een zogenaamde conceptmap die als navigatiemiddel fungeert om toegang te krijgen tot de informatie over deze context. De onderdelen van de conceptmap zijn aan te klikken waardoor de onderliggende informatie beschikbaar komt. Meer uitleg over het gebruik van de conceptmaps vindt u op de pagina Leeswijzer conceptmap.
Referenties
- Deltaverbanden, Waterhuishoudkundige samenhang en interacties in de Zuidwestelijke Delta, Anon., Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, september 2009.
- Ontwerp-rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer, Anon., Ministerie van Infrastructuur en Milieu, oktober 2014.
- Samenhang in de Zuidwestelijke Delta, Integrale beschouwing en kwantificering van estuariene dynamiek, Nolte, A., C. Sprengers en J. van Gils, Deltares, juni 2013.
- Milieueffectrapport bij de Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer, RWS, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, oktober 2014.
- Milieueffectrapportage Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer, ontwerp MER, RWS, Waterdienst en Deltares (red.), Rijkswaterstaat, dienst Zeeland, Waterdienst, Deltares, Royal Haskoning en Arcadis, april 2012.
- Het Volkerak-Zoommeer, De ecologische ontwikkeling van een afgesloten zeearm, Tosserams, M., E. Lammens en M. Platteeuw, RIZA, juni 2000.
- Het Volkerak-Zoommeer, de ecologische ontwikkeling van een afgesloten zeearm, Tosserams, M., E.H.R.R. Lammens en M. Platteeuw, RIZA, juni 2000.
