DeltaExpertise - voor een leefbare delta
Toon menu

Krabbendijke


Context VN set links: model = Krabbendijke


Set VN link, Property name = Supercontext, Property VN name = Supercontext

Model link = Krabbendijke

Result = Dijkvakken Zeeland VN

End Set VN link


Bekleding 
Betonzuil
Specifieke constructie 
Nol
Voorland 
Slik
Ruimtegebruik 

Jaar 
2013
Locatie 
Zuid-Beveland
Coördinaten 
51° 26' 26", 4° 6' 47"
Dijktraject 
dp 1273 - dp 1316



Dijktraject Krabbendijke ligt aan de noordzijde van Zuid-Beveland, tussen Krabbendijke en Yerseke. Het traject begint bij dijkpaal 1273+75 meter en eindigt bij dijkpaal 1316. De lengte van het traject is 4,2 kilometer. De gemeente Reimerswaal is eigenaar van het dijktraject. Waterschap Scheldestromen tekent voor het beheer ervan.

Bijzonderheden:

  • In dit dijktraject zijn duurzame betonzuilen als nieuwe dijkbekleding toegepast. De productie van deze betonzuilen verliep in het begin moeizaam en dat leidde tot vertraging in de uitvoering.

Kaart werkgebied

Werkgebied Krabbendijke.jpg

Lessons learned




Lesson learned: Extra depotruimte

Meer vrijkomende grond
De aannemer moest meer grondverbetering uitvoeren dan verwacht, en dus meer grond afvoeren dan van tevoren was inschat. Hij had meer depotruimte nodig dan contractueel was voorzien. Het projectbureau besloot voortaan bij grote dijktrajecten met grondverbetering vooraf al een optie te nemen op extra depotruimte om kosten en tijd te besparen.


Andere pagina's met deze lesson learned: Zandkreekdam Wilhelminapolder West




Lesson learned: Beschadiging wegen

Transporten buiten vastgestelde transportroute
De aannemer voerde de extra vrijgekomen grond af naar een perceel dat buiten de transportroute lag. De weg naar het perceel was voorafgaand aan de dijkversterkingswerkzaamheden niet versterkt (dat gebeurt normaal gesproken wel met de wegen op de transportroute). Door de zware transporten ontstond schade aan de weg. Projectbureau Zeeweringen maakte afspraken met de wegbeheerder, waterschap Scheldestromen, over het herstel van de weg. Volgens deze afspraken herstelde het waterschap de schade en namen projectbureau Zeeweringen en de aannemer de kosten hiervan voor hun rekening.




Lesson learned: Zeegras

Succesvol afvoeren pompwater
De werkzaamheden van Zeeweringen hadden ook impact op het voorland. Daarom werd onderzoek gedaan naar het verplanten van zeegras, zodat dit zeldzame plantje niet zou verdwijnen als gevolg van de djkversterkingen. In de periode 2007-2011 werden op diverse locaties langs de Oosterschelde zeegrasmitigaties uitgevoerd. Zie meer onder IMP Omgeingsmanagement - ecologie.


Andere pagina's met deze lesson learned: St. Philipsland, Stavenissepolder




Lesson learned: Inschatting hoeveelheid grondverbetering

2 meter afgraven ipv 80 centimeter
Tijdens de voorbereiding van de werkzaamheden is uitvoerig onderzoek nodig om in te schatten hoeveel grondverbetering nodig is. Desondanks blijft het lastig om dit vooraf goed in te schatten, omdat het pas echt vast te stellen is na het verwijderen van de bestaande dijkbekleding.




Lesson learned: Toezegging communicatie

Belofte kon niet worden nagekomen
Het projectbureau beloofde in het voortraject aan de gemeenteraad van Reimerswaal en de dorpsraad van Oostdijk een huis-aan-huiskrant uit te brengen over de werkzaamheden. Deze belofte kon het projectbureau niet waarmaken, omdat een huis-aan-huiskrant kostentechnisch niet paste in het communicatiebeleid van Zeeweringen (er waren te weinig omwonenden om deze krant rendabel te maken). In plaats daarvan liet Zeeweringen een groot artikel plaatsen in het lokale huis-aan-huisblad. Daarnaast wees het projectbureau omwonenden op de mogelijkheid zich te abonneren op de externe nieuwsbrief van Zeeweringen.

Medewerkers van het projectbureau hadden deze toezegging niet mogen doen op het moment dat het als het beleid nog niet was vastgesteld. Ze hadden wel de wens kunnen inventariseren en deze intern als waardevolle inbreng kunnen meenemen.

Omgevingsmanagement werkprocessen





Stakeholders

Projectbureau Zeeweringen heeft voor dijktraject Krabbendijke, net als voor alle andere dijktrajecten, een omgevingsplan gemaakt (zie Communicatie). Dat plan omvat een inventarisatie van alle stakeholders die voor dit dijktraject relevant zijn. Daarnaast staat hierin beschreven op welke manier het projectbureau deze doelgroepen geïnformeerd heeft over de werkzaamheden.

Omwonenden

Aan de oostkant van het dijktraject ligt een smalle dijk, die omwonenden gebruiken om naar het strandje aan de Oosterschelde te gaan. Projectbureau Zeeweringen zette deze dijk met hekken af voor het publiek, maar veel mensen negeerden de afzetting. Dat leidde tot gevaarlijke situaties, omdat wandelaars en fietsers zich op de transportroute van de aannemer begaven. Omwonenden namen hierover regelmatig contact op met het projectbureau. Met de aanleg van een tijdelijk fiets- en wandelpad naast de dijk en een tijdelijke strandovergang loste het projectbureau dit probleem op.







Cultuurhistorie
Dakpannen als dijkbekleding

In dit dijktraject lagen veel oude glooiingen van dakpannen. Zeeweringen kon deze glooiingen niet behouden. Dakpanglooiingen zijn wel terug te vinden op de museumglooiing bij het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk. Een rij oude perkoenpaaltjes ter hoogte van dijkpaal 1274 kon wel gespaard worden.





Referenties





Ecologie
Krabbendijke zuilenbekleding boven eco top zuilen en gepenetreerde breuksteen

In het ecologisch detailadvies worden de aanwezige planten geïnventariseerd, zowel in de getijzone als ter plaatse van de boventafel. Op basis hiervan wordt een advies verstrekt over de soort nieuwe bekleding die moet worden gekozen om minstens een gelijkwaardige begroeiing in de toekomst te verkrijgen. Dit detailadvies is opgenomen als bijlage van de ontwerpnota.

Plevieren

Bontbekplevieren en strandplevieren gebruiken het strand aan de oostkant van het dijktraject met name in september als hoogwatervluchtplaats en foerageergebied. Projectbureau Zeeweringen zorgde er daarom voor dat de werkzaamheden aan de oostkant van het dijktraject voor september afgerond waren.

Zeegras

Voor de dijk ligt een florerend zeegrasveld. Om dat te sparen gaf projectbureau Zeeweringen de aannemer opdracht de werkstrook op het slik zo smal mogelijk te houden. Bovendien moest hij ervoor zorgen dat er geen pompwater vanuit de werkstrook over het zeegrasveld zou lopen. Dit om te voorkomen dat het zeegras bedolven zou worden door sediment en dan zou afsterven door tekort aan licht. Nadat tijdens een bezoek was gebleken dat er nog geen goede oplossing was gevonden voor het afwateren in de nabijheid van zeegras zijn door het projectbureau Zeeweringen verschillende alternatieven onderzocht voor het afvoeren van het pompwater, waaronder het graven van een kanaaltje door het slik. Uiteindelijk koos het projectbureau ervoor om het water via compartimenten en een natuurlijke geul de Oosterschelde in te pompen. Deze werkwijze bleek goed te werken.







Referenties





Vergunningen en projectplan
Krabbendijke grondverbetering
Krabbendijke meetapparaat onderliggende kleilaag

Door het projectbureau is een planbeschrijving opgesteld. Deze is ter inzage gelegd. Op basis van de planbeschrijving wordt door het waterschap vastgesteld dat een milieueffectrapport niet behoeft te worden opgesteld. Een verzoek tot goedkeuring Waterwet wordt aan de provincie verzonden. Deze geeft goedkeuring. Verder wordt de planbeschrijving gebruikt bij de aanvraag van vergunningen in het kader van verschillende wetgeving. Op basis van de Passende Beoordeling wordt een vergunning Natuurbeschermingswet afgegeven. Twee maal worden de werkzaamheden vertraagd waardoor de oorspronkelijke einddata niet worden gehaald. Hiervoor is een wijziging van de vergunning niet benodigd.

Verder wordt in het kader van een mogelijk benodigde vergunning in het kader van de Flora- en faunawet een Soortenbeschermingstoets opgesteld. Deze vergunning is niet nodig, de toets voldoet indien de genoemde mitigerende maatregelen worden nagekomen. Na afloop van het werk heeft een ecologische eindcontrole plaatsgevonden waar bleek dat het werk naar behoren is uitgevoerd.














Referenties





Transportroutes

Voor het vaststellen van de transportroutes onderzocht projectbureau Zeeweringen vooraf een aantal opties. Met behulp van tellussen stelde Zeeweringen vast dat een aantal routes niet geschikt was vanwege veelvuldig gebruik door fietsende scholieren. Dat zou leiden tot onveilige situaties. In samenspraak met de dorpsraad van Oostdijk en de gemeente Reimerswaal koos het projectbureau een route, die deels over een particuliere, onverharde weg liep. De eigenaar van de weg wilde zijn weg hiervoor beschikbaar stellen als projectbureau Zeeweringen de weg zou verbeteren en de dammen die toegang geven tot zijn landbouwperceel zou asfalteren. Waterschap Scheldestromen sprak vervolgens met de eigenaar af om de weg zelf te asfalteren in ruil voor een strook grond langs twee dijken waar een fietspad gemaakt zou worden. Projectbureau Zeeweringen gebruikte een smalle dijk naar het strand als transportroute en zette deze daarom af voor fietsers en wandelaars. Ondanks de afzettingen bleven die echter gebruik maken van de weg en dat leidde tot onveilige situaties. Zeeweringen loste dit op door het aanleggen van een tijdelijk wandel- en fietspad en een tijdelijke dijkovergang.




Referenties





Communicatie

Projectbureau Zeeweringen beloofde in het voortraject aan de gemeenteraad van Reimerswaal en de dorpsraad van Oostdijk een huis-aan-huiskrant uit te brengen over de werkzaamheden aan het dijktraject Krabbendijke. Deze belofte kon het projectbureau niet waarmaken, omdat een huis-aan-huiskrant kostentechnisch niet paste in het communicatiebeleid van Zeeweringen (er waren te weinig omwonenden om deze krant rendabel te maken). In plaats daarvan liet Zeeweringen een groot artikel plaatsen in het lokale huis-aan-huisblad. Daarnaast wees het projectbureau omwonenden op de mogelijkheid zich te abonneren op de externe nieuwsbrief van Zeeweringen.







Referenties


Technisch management werkprocessen





Inventarisatie
Krabbendijke storm maart 2007


  • Aan de oostzijde van het dijktraject ligt een drukbezocht strandje.
  • Ter plaatse van dijkpaal 1284+80 meter, dijkpaal 1305+35 meter, dijkpaal 1307+6 meter en dijkpaal 1315 zijn er zwemovergangen in de kreukelberm.
  • Tussen dijkpaal 1275 en dijkpaal 1276 ligt een zagerkwekerij aan de binnenkant van de dijk.
  • Tussen dijkpaal 1285 en dijkpaal 1290 bevindt zich een voormalige kleiput aan de binnenzijde van de dijk.
  • Voor het dijktraject liggen de resten van Nieuwlande, een voormalig dorp in de buurt van de vroegere handelsstad Reimerswaal, die in 1530 en 1532 overstroomde. Dit buitendijkse gebied heet nu Het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
  • Het dijktraject kent drie dijkovergangen ter hoogte van dijkpaal 1273+75 meter, dijkpaal 1298 en dijkpaal 1316.
  • Langs de binnenkant van de dijk ligt een met slakken verhard onderhoudspad.
  • Tussen dijkpaal 1273 en dijkpaal 1281 + 40 meter ligt een fiets- en wandelpad op de buitenberm.

Tussen dijkpaal 1273+75 meter en dijkpaal 1298 was het onderste deel van de glooiing bekleed met dakpannen, die grotendeels met slik bedekt waren. Daarboven lagen vlakke blokken en open steenasfalt. Tussen dijkpaal 1298 en dijkpaal 1299 bestond de dijkbekleding uit open steenasfalt. Tussen dijkpaal 1299 en dijkpaal 1315 was de ondertafel bekleed met Vilvoordse steen, ingegoten met beton. De bekleding van de boventafel bestond uit open steenasfalt. Plaatselijk lag er op dit traject ook Doornikse steen op de ondertafel en graniet en petit graniet op de boventafel. Tussen dijkpaal 1304 en dijkpaal 1306 en tussen dijkpaal 1308 en dijkpaal 1312 lagen twee vakken met basaltonzuilen, voorzien van ecotop. Tussen dijkpaal 1315 en dijkpaal 1316 waren de onder- en de boventafel bekleed met open steenasfalt.







Toetsing
Krabbendijke oude open steenasfalt met schadeplek
Krabbendijke diverse oude bekledingen

Waterschap Scheldestromen heeft de actualisatie van de oude inventarisatie getoetst aan de veiligheidsnorm, zoals die is voorgeschreven in de Waterwet. Na controle door het projectbureau is het dijkvak vrijgegeven voor de noodzakelijke verbeteringen.

Alle dijkbekleding op het traject is afgekeurd. De kreukelberm tussen dijkpaal 1307 en dijkpaal 1308 en tussen dijkpaal 1312 en dijkpaal 1315 is goed getoetst. De overige kreukelbermen zijn afgekeurd.






Referenties





Ontwerp
Krabbendijke aansluiting oostzijde
Krabbendijke overgang te penetreren breuksteen naar onderhoudspad

De gebruikte randvoorwaarden zijn weergegeven in bijgevoegde Update detailadvies.

Het voorontwerp, de variantenafweging en het definitieve ontwerp van het dijktraject zijn uitgebreid omschreven in de ontwerpnota. In een erratum op de ontwerpnota zijn aanpassingen in de zuilhoogte weergegeven. Volgens deze nota is het dijktraject Krabbendijke opgedeeld in drie deelgebieden:

  • deelgebied 1: van dijkpaal 1273+75 meter tot dijkpaal 1295
  • deelgebied 2: van dijkpaal 1295 tot dijkpaal 1301
  • deelgebied 3: van dijkpaal 1301 tot dijkpaal 1316

In deelgebied 1 en 2 heeft projectbureau Zeeweringen de ondertafel overlaagd met gepenetreerde breuksteen. In deelgebied 1 is de breuksteen afgestrooid met lavasteen. De ondertafel in deelgebied 3 is bekleed met betonzuilen met een eco-toplaag. De boventafel van de drie deelgebieden is bekleed met betonzuilen. Op de buitenberm heeft het projectbureau een nieuw onderhoudspad aangelegd met een toplaag van dicht asfaltbeton. Het onderhoudspad is opengesteld voor fietsers.

Bijzonderheden

Op vier plaatsen op de dijk lagen binnendijks trappen die buitendijks aansloten op zwemovergangen naar het water. De trappen bleven gehandhaafd, maar de overgangen zouden door de nieuwe steenbekleding verdwijnen. Projectbureau Zeeweringen paste de bekleding aan door de overlaging van breuksteen met gietasfalt voller in te gieten. Op plaatsen met een eco-toplaag op de betonzuilen van de ondertafel, liet het projectbureau de eco-toplaag achterwege. Daardoor bleven ook de zwemovergangen op de dijk in tact.








Referenties





Revisietoetsing en overdracht

Na afloop van het werk is een toetsing uitgevoerd en is het dijkvak overgedragen aan het waterschap.







Referenties


Contractmanagement werkprocessen





Contract
Krabbendijke aanbrengen asfalt op onderhoudspad
Krabbendijke aanbrengen fundering onderhoudspad

Geschil over aanbesteding

Tijdens de voorbereidingen ontstond er een juridisch geschil over de aanbesteding. Een aannemer spande een kort geding aan. Hij was het niet eens met het feit dat projectbureau Zeeweringen de opdracht aan een andere aannemer had gegund, terwijl hij de laagste prijs had geoffreerd. Zeeweringen was echter met een concurrerende aannemer in zee gegaan, omdat deze een betere MKI-waarde (milieukosten-indicatorwaarde) had. De rechter bepaalde dat de aanbestedingsprocedure correct was verlopen en stelde de klagende aannemer daarmee in het ongelijk.











Referenties





Uitvoering

Duurzame betonzuilen

In dit dijktraject zijn duurzame betonzuilen als nieuwe dijkbekleding toegepast. De productie van deze betonzuilen verliep in het begin moeizaam en dat leidde tot vertraging in de uitvoering.

Slechte ondergrond

Tijdens de uitvoering bleek de draagkracht van de ondergrond slechter te zijn dan ingeschat. In de ontwerpfase ging projectbureau Zeeweringen ervan uit dat er een laag van zo’n 80 cm grond vervangen moest worden door fosforslakken als nieuwe waterremmende onderlaag. Toen de aannemer 80 cm grond had ontgraven, bleken de kranen weg te zakken in de grond die daaronder lag. Proeven wezen vervolgens uit dat er een laag van twee meter grond verbeterd moest worden om voldoende draagkracht te krijgen.

Beperkte depotruimte

Omdat meer grondverbetering nodig was, dan vooraf ingeschat, kwam er ook meer grond vrij. Daardoor had de aannemer meer depotruimte nodig dan contractueel was voorzien. Bij dit dijktraject kon de aannemer de extra grond verwerken op een naastgelegen landbouwperceel om zo laaggelegen delen te verhogen.

Schade aan weg

De aannemer voerde de extra vrijgekomen grond af naar een perceel dat buiten de transportroute lag. De weg naar het perceel was voorafgaand aan de dijkversterkingswerkzaamheden niet versterkt (dat gebeurt normaal gesproken wel met de wegen op de transportroute). Door de zware transporten ontstond schade aan de weg. Projectbureau Zeeweringen maakte afspraken met de wegbeheerder, waterschap Scheldestromen, over het herstel van de weg. Volgens deze afspraken herstelde het waterschap de schade en namen projectbureau Zeeweringen en de aannemer de kosten hiervan voor hun rekening.



Projectbeheer controleprocessen





Financieel beheer

Bij de uitvoering van de dijkversterking op dijktraject Krabbendijke moest de aannemer meer grondverbetering uitvoeren dan vooraf was ingeschat. Dat leidde tot extra kosten, die gedekt werden door de post ‘onvoorzien’ in de begroting. De aannemer leverde het project daardoor binnen budget op.







Planning

Er was lang onduidelijkheid over de start van de werkzaamheden als gevolg van een juridisch geschil over de aanbesteding. Een aannemer spande een kort geding aan, omdat hij het niet eens was met de gunning van de opdracht aan een concurrent. Ondanks het feit dat deze aannemer de laatste prijs had geoffreerd, kreeg hij de opdracht niet omdat een concurrerende aannemer een betere MKI-waarde (milieu-kostenindicatorwaarde) had. De rechter bepaalde dat de aanbesteding correct was verlopen en stelde de procederende aannemer daarmee in het ongelijk. Door deze juridische procedure werd het werk pas in februari 2013 gegund, in plaats van december 2012. De opleverdatum van uiterlijk 1 oktober (voor het stormseizoen) werd niet gehaald, omdat de leverancier van de betonzuilen problemen had met de productie van duurzame betonzuilen. Hierdoor ontstond vertraging in het aanleveren van zuilen en dat had gevolgen voor de planning van de werkzaamheden op het dijktraject. Zeeweringen kreeg van waterschap Scheldestromen ontheffing om na 1 oktober (start van het stormseizoen) het werk voort te mogen zetten onder voorwaarde dat de aannemer voldoende materiaal in de buurt had om de dijk te kunnen dichten in geval van calamiteit. Op 11 oktober rondde de aannemer de dijkversterkingswerkzaamheden af.





Referenties



Kerndocumenten
























































Referenties

Context VN set links: model =

Bezig met het laden van de kaart...


HZ University of Applied Sciences
Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Projectbureau Zeeweringen
Waterschap Scheldestromen
Provincie Zeeland
Deltares