DeltaExpertise - voor een leefbare delta
Toon menu

Schelphoek West


Context VN set links: model = Schelphoek West


Set VN link, Property name = Supercontext, Property VN name = Supercontext

Model link = Schelphoek West

Result = Dijkvakken Zeeland VN

End Set VN link


Bekleding 
Betonzuil, Breuksteen gepenetreerd, Open steenasfalt, Betonzuil met ecotop
Specifieke constructie 
Havendam
Voorland 
Slik, Stroomgeul
Ruimtegebruik 

Jaar 
2010
Locatie 
Schouwen-Duiveland
Coördinaten 
51° 41' 29", 3° 47' 19"
Dijktraject 
55 - 78,85



Dit dijktraject ligt aan de Oosterschelde, op Schouwen-Duiveland aan de noordoever van de Oosterschelde, nabij het natuurgebied Schelphoek, in de gemeente Schouwen-Duiveland. Het projectgebied bestaat uit de westnol (havendam) met een lengte van ongeveer 1,3 km die aan binnen- en buitenzijde is bekleed en de daarachter liggende ringdijk met een lengte van circa 2,4 km en een klein deel van de waterkering ten westen van Schelphoek. De dijk viel tijdens de werkzaamheden onder het beheer van het waterschap Zeeuwse Eilanden, dat nu deel uitmaakt van waterschap Scheldestromen en deels onder beheer van Staatsbosbeheer. Het gedeelte van dijkpaal 56,40m tot dp 71,50m, dat bestaat uit een gras, zand en/of asfaltbekleding, valt buiten de scope van het projectbureau Zeeweringen. Het ontwerp van dit gedeelte is gemaakt door het waterschap Zeeuwse Eilanden, en is op verzoek van het waterschap opgenomen in deze ontwerpnota en zal worden meegenomen in het bestek.

Bijzonderheden:

  • Door de werkzaamheden aan de dijk bij Schelphoek komen grote hoeveelheden steen vrij, waarmee het vogeleiland bij Schelphoek hersteld zal worden. Het ontwerp van het vogeleiland wordt in een afzonderlijke nota beschreven. Beide werken worden echter in één bestek aanbesteed en in één en hetzelfde jaar uitgevoerd.

Kaart werkgebied

Werkgebied Schelphoek West.JPG


Omgevingsmanagement werkprocessen





Ecologie
gered konijn
reddingsactie konijnen
locatie Noordse woelmuis
scherm ter bescherming Noordse woelmuis
vogeleiland voor verbetering

In het detailadvies wordt de vegetatie geïnventariseerd, die voorkomt op de aanwezige bekledingen, zowel in het getijdengebied als in de hoger gelegen zone. Op basis van het detailadvies wordt een nieuwe bekleding gekozen die ecologisch minstens gelijkwaardig is aan de oude bekleding. In het kwartetoverleg wordt dit in een vroeg stadium van de ontwerpfase gecontroleerd.

Om de aanwezige fauna zo min mogelijk te verstoren of te vernietigen en om nieuwe mogelijkheden te creëren worden diverse initiatieven genomen. De aanwezige konijnenburcht wordt voorzichtig onder toezicht van ecologen afgegraven. De locatie waar de Noordse woelmuis voorkomt bij de nol wordt gespaard tijdens de werkzaamheden. Langs twee zijden van het braakliggende terreintje wordt een scherm (glad materiaal, ingraven aan de onderzijde) geplaatst.

Binnen dit project wordt het vogeleiland gerestaureerd. In de loop van de tijd was de hoogte zodanig afgenomen dat broeden op een groot deel niet meer mogelijk was. Het eiland wordt op hoogte gebracht waarbij zand en schelpen een goede broedplaats vormen. De oevers worden verdedigd door oud materiaal dat binnen dit project vrijkomt. Een en ander wordt in een apart projectplan uitgewerkt en binnen hetzelfde bestek als het dijktraject uitgevoerd. Om foeragerende vogels de gelegenheid te bieden om tijdens de werkzaamheden gebruik te kunnen maken van het gebied Schelphoek worden de werkzaamheden gefaseerd uitgevoerd. Eest zal de havendam worden opgeknapt, zodat de vogels nabij de ringdijk naar voedsel kunnen zoeken, later kunnen ze bij de havendam terecht.

Wel is bij deze werkzaamheden per abuis een bijenhotel van Staatsbosbeheer opgeruimd. De werkzaamheden ten behoeve van de dijkverbetering zijn daardoor ten koste gegaan van een grote kolonie van een zeldzame Rode lijstsoort, de schorzijdebij, een soort kenmerkend voor het betreffende zilte habitat. De soort wordt soms begeleid door een nog zeldzamer 'koekoeksbij', de schorviltbij. Rond de Schelphoek bevinden zich voor deze soorten geschikte leefgebieden: de waardplant zeeaster komt er bijvoorbeeld algemeen voor. Het projectbureau Zeeweringen is voornemens om gelijktijdig met de werkzaamheden aan het dijktraject Haven Burghsluis, Koudekerksche Inlaag een bijenhotel te realiseren aan de westzijde van dijktraject Schelphoek West, dicht bij de in 2014 te versterken dijk. Het exacte tijdstip van aanleg in 2014 wordt met de terreinbeheerder Staatsbosbeheer afgestemd.

De eventuele afsluiting voor recreatie na afloop van de werkzaamheden zal niet binnen dit project vallen. Het is een zaak tussen het waterschap en de provincie. De havendam zal niet worden afgesloten met een hek, maar de oorspronkelijke situatie met een slagboom zal worden hersteld, zodat de dam ontoegankelijk is voor auto’s.











Referenties





Vergunningen

Om het project ter inzage te leggen, zodat organisaties en particulieren een zienswijze kunnen indienen wordt door het projectbureau een planbeschrijving opgesteld. Deze dient ook om een aanmelding voor een mer beoordeling te doen en diverse vergunningen te bekomen Door de Naturisten Federatie Nederland wordt een brief gezonden die als zienswijze wordt behandeld. Er was bij de NFN vreugde omdat ook in de nieuwe situatie het onderhoudspad niet uit asfalt zal bestaan maar uit met grond afgedekte open steenasfalt. Men vroeg een trap om gemakkelijker te water te kunnen komen. Deze wordt niet aangelegd omdat die er in het verleden ook niet was. Ook de vraag om de palenrij te handhaven is om technische redenen niet gehonoreerd.

Door het waterschap wordt de aanmelding voor een mer beoordeling aan de provincie verzonden. De planbeschrijving wordt door de provincie tevens gezien als aanmeldingsnotitie en onderschrijft de hierin uitgevoerde toetsing van de voorgenomen werken en de daarbij te verwachten effecten. Er behoeft geen Milieueffectrapport te worden opgesteld. Het Waterschap stuurt ook een aanvraag in voor een vergunning in het kader van de Wet op de waterkering. De provincie verleent goedkeuring.

Om de aanvraag voor de vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet te onderbouwen wordt een habitat natuurtoets uitgevoerd. Het waterschap dient de aanvraag in bij Gedeputeerde Staten van Zeeland. Deze vergunning is verleend, waarbij een aantal voorwaarden wordt gesteld die er toe leiden dat de natuur zo veel mogelijk wordt gespaard.

Een vergunning voor de Flora en faunawet is niet nodig, de Soortenbeschermings natuurtoets is voldoende, er van uitgaande dat de hierin genoemde mitigerende maatregelen worden nageleefd.












Referenties





Communicatie

In het jaar voordat de dijkverbetering wordt uitgevoerd worden een omgevingsplan en een communicatiematrix opgesteld. Hiermee wordt voorkomen dat belanghebbenden en bewoners niet of slecht worden voorgelicht over de komende gebeurtenissen.

Om omwonenden en andere belangstellenden te informeren over de werkzaamheden, verspreidt het projectbureau een huis-aan-huiskrant in het voorjaar en in het najaar.

De uitbaters van mosselpercelen en van visvakken worden schriftelijk op de hoogte gebracht van de werkzaamheden. Tijdens een overleg geven de uitbaters van mosselvakken aan dat ze nadeel zullen ondervinden van de werkzaamheden. De mosselpercelen liggen circa 20 m uit de nieuwe teenlijn van de dijk. Zij zouden graag alternatieve percelen ter beschikking gesteld krijgen. Aangegeven wordt dat in het contract is opgenomen dat transport over water aan de buitenzijde van de havendam alleen toegestaan is tussen 1,5 uur vóór hoog water en 1,5 uur na hoog water. Hierbij geldt een boetebepaling. Verder wordt gewezen op de regeling nadeelcompensatie waar eventueel gebruik van kan worden gemaakt.

Met de uitbater van mobiele cafetaria Schelphoek wordt een vergadering belegd. Deze maakt zich zorgen over de transporten langs en het depot nabij zijn standplaats. Hem is toegezegd dat hij in detail op de hoogte zal worden gehouden. Ook de eigenaar van restaurant De Schelphoek worden ingelicht over de verbetering. Na afloop wordt een verzoek tot schadecompensatie ingediend.

Nog tijdens de uitvoering van het werk geeft de Dorpsraad Serooskerke te kennen dat er onvrede heerst met betrekking tot het strandje van Serooskerke dat bezaaid ligt met stenen, vervuild is en slecht toegankelijk. Er wordt gesproken over zand dat in 2004 is verwijderd, het is niet duidelijk in hoeverre de dijkverbetering van invloed is geweest op de huidige toestand.







.




Referenties


Technisch management werkprocessen





Inventarisatie
Havendam buitenzijde oude afgekeurde bekleding
Havendam binnenzijde oude afgekeurde bekleding
ringdijk met duinvorming

De steenbekleding op de westnol bestond uit een groot vak betonblokken en haringmanblokken op de binnenzijde, grote vakken met basaltzuilen die werden afgewisseld door grote vakken met Vilvoordse steen op de buitenzijde. Daarnaast waren kleinere vakken met Doornikse steen en Haringmanblokken aanwezig. De ringdijk bestond uit een asfaltbekleding, Haringmanblokken, betonblokken en koperslakblokken. De bovengrens van de steenbekleding varieerde van NAP + 2,3 m tot NAP + 4,1 m. De delen van het onderbeloop die daarboven lagen, het grootste deel van de berm, en het bovenbeloop waren met klei en gras bekleed. Op de kruin van de westnol stond een Muraltmuur.







Toetsing
Havendam kop oude bekleding
ringdijk, oude asfaltbekleding
ringdijk oude situatie
havendam, buitenzijde, oude bekledingen

De actualisatie van de toetsing van de oude bekledingen is in twee rapporten weergegeven. Er is een rapport voor de ringdijk en één voor de Westelijke havendam. De controle van de actualisatie is uitgevoerd door het projectbureau. Behalve het deel van de ringdijk waar de bekleding bestond uit gras of asfalt is de gehele dijkbekleding vrijgegeven voor een nieuw ontwerp. In 2007 geeft het waterschap aan het betreffende traject, van dp55+60m tot dp71+40m, in 2010 door middel van overlaging door met gietasfalt penetreerde stortsteen op te willen knappen. Uit hoofde van efficiëntie en om verstoring van flora en fauna in dit gebied maar éénmaal te doen plaatsvinden verzoekt het waterschap aan het projectbureau deze werkzaamheden als apart perceel in het werk van het projectbureau op te nemen. Aan dit verzoek wordt gehoor geven. In de voorbereidende werkzaamheden voor het dijkvak Schelphoek-West zullen de waterschapswerkzaamheden geïntegreerd worden. De milieu-inventarisatie wordt in de projectvoorbereiding meegenomen voor het gehele gebied.

In een erratum zijn twee bijlagen toegevoegd, te weten de aanvullende kleiboringen en de breekpunten zoals gedaan door de beheerder Waterschap Zeeuwse Eilanden in oktober 2006.

Alle bekledingen, zowel op de ringdijk als ook op de dam zijn onvoldoende getoetst.










Referenties





Ontwerp
te handhaven nol met opslag zuilen
ringdijk, nieuwe overlaging
havendam buitenzijde open steenasfalt boven zuilen
havendam, kop, gedeeltelijk met overlaging
ringdijk met duintje
te handhaven muraltmuur
ecozuilen op dam

Voor het ontwerp en de actualisatie van de toetsing is het van belang om de eerder opgestelde golfcondities grondig te controleren en vast te stellen in een detailadvies. In dit detailadvies wordt gelijk nagegaan of de vigerende golfcondities, eventueel nog op basis van nieuwe ontwikkelingen, bijstelling behoeven. In dit licht wordt ook rekening gehouden met het feit dat de dijkvakken in het beïnvloedingsgebied van de kering liggen of gecorrigeerd moeten worden voor het feit dat zij aan diep water liggen.

Als onderdeel van de ringdijk zijn twee loskaden aanwezig, die na de stormvloed in 1953 zijn gemaakt om dienst te doen bij de beteugeling van de stroomgaten. Achter de westelijke loskade is de ringdijk voldoende breed, deze behoeft geen aanpassingen. De oostelijke loskade dient te worden verbeterd om geen zwakke schakel van de ringdijk te vormen. Aan het opknappen van deze loskade is een notitie gewijd.

Een deel van de ringdijk wordt buitendijks beschermd door een duintje. De aansluitende bekledingen zullen aan beide zijden met ca. 50 meter onder het duin worden doorgezet.

Buiten de ringdijk ligt een vogeleiland. In de loop van de tijd is de hoogteligging achteruit gegaan, waardoor het vaak overspoelde, dit had tot gevolg dat het niet meer geschikt was voor broedvogels. Het eiland is in beheer bij Staatsbosbeheer. Deze organisatie wordt uitgenodigd om een verzoek in te dienen om dit eiland te verdedigen met materiaal dat bij de dijkverbetering vrijkomt. Een en ander wordt in een aparte ontwerpnota en een aanvulling weergegeven. Het doel is om het eiland weer geschikt te maken als broedplaats. Het vogeleiland wordt op hoogte gebracht zodat het weer gebruikt kan worden door broedvogels, er wordt zand aangebracht en schelpen. De oevers worden bestort met vrijkomend materiaal.

In het kwartetoverleg wordt aangegeven welke richting het opgaat met het ontwerp. De diverse problemen, voornamelijk op ecologisch gebied komen aan de orde en er wordt bekeken of er wellicht alternatieven zijn waarbij minder schade wordt aangericht.

Het stukje dijk aan de westzijde van de haven is later toegevoegd aan het project. Hier worden betonzuilen toegepast, in de ondertafel met eco toplaag. Dit gedeelte wordt beschreven in het erratum van de ontwerpnota. De ringdijk wordt bekleed met een overlaging van breuksteen, vol en zat gepenetreerd met asfalt. De buitenzijde van de westelijke havendam wordt bekleed met betonzuilen, waarbij de ondertafel van een eco toplaag wordt voorzien. Het binnentalud wordt overlaagd met breuksteen, vol en zat gepenetreerd met asfalt, de kruin bestaat uit open steenasfalt. Op de westelijke havendam is een muraltmuur aanwezig. Uit historisch oogpunt wordt deze gehandhaafd. Om te bezien of onder de muur grote holle ruimten zijn gevormd wordt een onderzoek verricht. Het gaat om een onderzoek met (Passieve) Radartechnieken waarmee holten kunnen worden gedetecteerd.















Referenties





Revisietoetsing en overdracht
ringdijk, nieuwe overlaging met begroeiing
havendam, buitenzijde, ecozuilen met wierbegroeiing

In de rapportages toetsing bekleding Westelijke Havendam Schelphoek en bekleding Ringdijk Schelphoek West zijn beide onderdelen van dit project door het waterschap gecontroleerd. In de revisietoetsing zijn beide onderdelen door het projectbureau goed bevonden. Daarna is het traject overgedragen aan het waterschap.









Referenties


Contractmanagement werkprocessen





Contract
ringdijk aanbrengen breuksteen
havendam buitenzijde aanbrengen open steenasfalt
depot betonzuilen

De uitvoering van dit project vindt plaats volgens het principe van Systeemgerichte Contract Beheersing. Dit houdt in dat de directie meer dan voorheen op de kwaliteitsborging toetst en minder dan voorheen zich directief, sturend en controlerend op het werk manifesteert. De werkzaamheden voor de aannemer nemen hierdoor toe, omdat op papier duidelijk gemaakt moet worden dat de in het bestek gedefinieerde werkzaamheden op een goede, bewijsbare manier zijn uitgevoerd. Afgesproken wordt dat de aannemer deze kosten zal specificeren. Na afloop van het werk heeft de aannemer een overzicht van de kosten ingediend en verzocht om dit bedrag te mogen declareren. Na discussie met de directie over de hoogte van het bedrag is een vaststellingsovereenkomst tot stand gekomen voor een deel van dit bedrag. Omdat één van de partners failliet is gegaan heeft uitbetaling op zich laten wachten, aan beide partners is de helft van het vastgestelde bedrag uitbetaald.

Tijdens producttoetsen die door de directie worden uitgevoerd op het werk is een aantal negatieve bevindingen gedaan. Het gemaakte werk voldoet daardoor op een aantal punten niet aan de contracteisen. Deze negatieve bevindingen worden als tekortkoming aangemerkt waarbij wordt opgemerkt dat de aannemer niet zelfstandig deze tekortkomingen heeft bemerkt en verbeterd. Gesteld wordt dat de kwaliteitsborging onvoldoende functioneert.

De aannemer dient een verzoek in tot uitstel van tussentijdse gereedkoming. Het betreft hier zowel werkzaamheden aan de ringdijk, maar vooral aan de havendam. Tijdens de uitvoering is gebleken dat het bestaande buitentalud qua draagkracht niet voldoet. Daarom is in overleg met de directie besloten een grondverbetering toe te passen. Dit wil zeggen het ontgraven en afvoeren van niet draagkrachtige slappe specie en opnieuw aanvullen met mijnsteen. Het betreft een oppervlakte van ca. 10.000 m2 taludverbetering. Omdat het gaat over een vrij forse bestekswijziging, stelt de aannemer een nieuwe gereedkomingsdatum voor, te weten 20 september 2010.

Tijdens de uitvoering zijn er altijd onvoorziene omstandigheden die het nodig maken dat wordt afgeweken van het bestek. Deze wijzigingen worden door de aannemer vastgelegd in afwijkingsrapporten. Na goedkeuring van de directie wordt een vaststellingsovereenkomst opgesteld de kosten van meer- en minderwerk worden benoemd. Hierna kan de aannemer een rekening indienen. Het betreft hier onder andere het verbeteren van niet draagkrachtige slappe specie, zoals hierboven omschreven.







Uitvoering
werkzaamheden aan dam
oude nol als depot, aanvoer materiaal
ringdijk, aanbrengen asfaltpenetratie
havendam, buitenzijde, aanbrengen osa

Tijdens het startoverleg legt de directie de strekking uit van de memo die richting de aannemer is gestuurd m.b.t. kwaliteitsborging en wordt nogmaals benadrukt dat de verantwoording voor de kwaliteit van het werk bij de aannemer komt te liggen. De aannemer moet aantoonbaar maken richting de directie dat de kwaliteit van het geleverde product voldoet. De aannemer voorziet extra kosten in verband met het nieuwe systeem van toezicht en vraagt naar het verhalen van deze kosten. De directie geeft aan dat er in april een evaluatie moment komt om te kijken hoe één en ander loopt. Tijdens deze bijeenkomst blijkt dat het zowel voor de directie als voor de aannemer moeilijk is om aan de nieuwe situatie te wennen. De directie verlangt dat de aannemer in staat is om direct de nodige acties uit te voeren om de kwaliteitscontroles zichtbaar te maken. De aannemer verwacht meer sturing totdat de werkwijze ook bij de uitvoerenden tussen de oren zit.

Tijdens de eerste bouwvergadering is de ecoloog van het projectbureau aanwezig. Deze wijst dringend op naleving van de in het bestek genoemde en vermelde eisen inzake de flora en fauna wet. Verder dient aandacht te worden besteed aan bescherming van het schorzijdebij hotel, de aanwezigheid van konijnen en het broeden van vogels op het vogeleiland. De aannemer wordt verzocht te waarschuwen voordat men begint met de werkzaamheden. Ter bescherming van de Noorse woelmuis moet een scherm geplaatst worden op de helling van de dijk. Een tekening van het scherm wordt opgestuurd.

Om bouwstoffen aan te voeren en te lossen op het werk wordt een kraanschip af gemeerd op de kop van de nol en vandaar wordt met dumpers naar de bestemde plaats vervoerd. Ook worden materialen en bouwstoffen aangevoerd vanaf de loswal. Later vraagt de directie om op verzoek van de afdeling bediening en begeleiding van RWS Zeeland actie te ondernemen voor het beter begeleiden van schepen in het Schelphoek West vaarwater. Dit naar aanleiding van twee incidenten met vastgelopen schepen. De aannemer plaatst boeien langs de route.

De aannemer vraagt of de directie een alternatief voor breuksteen, koperslak steen (Ro-dense) in overweging wil nemen (koperslak heeft een hoog s.g. nl. 3.7). De directie verzoekt alle gegevens betreffende het materiaal koperslak aan te leveren, zodat deze een oordeel kan vormen. Er wordt een proefvak uitgevoerd binnen dit project. Naar aanleiding hiervan verschijnen twee kennisnotities. Het materiaal ziet er goed uit, er zijn weinig platte scherven en het lijkt goed mogelijk dunnere lagen met een sortering 5-40 volledig te penetreren. Wel wordt gesteld om voorzichtigheid te betrachten met dit slakkenmateriaal. Daarnaast lijkt het zeker ook gewenst om eco-toxicologisch onderzoek op dit materiaal uit te laten voeren. Dat houdt in dat m.b.v. bepaalde organismen wordt gekeken welke stoffen uit het materiaal worden opgenomen. De resultaten van dit onderzoek zouden dan doorslaggevend moeten zijn bij de keuze van het wel of niet toepassen van het materiaal of bij de keuze van de locatie waar het materiaal wordt toegepast.

De directie maakt zich zorgen om de naleving van in het bestek beschreven maatregelen ter bescherming van de muraltmuur tijdens de werkzaamheden aan de havendam. Dit gebeurt onvoldoende. De kans op schade aan de muraltmuur is zeker aanwezig. Er is een overgang gecreëerd over de muraltmuur heen en er worden betonzuilen en breuksteen over de muur gedraaid zonder dat de muur beschermd wordt. Hierdoor voldoet de aannemer niet aan een EMVI-verplichting (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). Hierin worden naast kostprijs ook andere kwaliteitsaspecten meegewogen in de beoordeling van inschrijvingen. De aannemer zegt toe meer zorg aan de bescherming van de muraltmuur te zullen besteden.

Om aan te tonen dat de asfaltpenetratie van overlagingen van gepenetreerde breuksteen voldoet en tot de onderzijde van de overlaging doordringt is het noodzakelijk dat boringen worden uitgevoerd. Over de noodzaak van deze boringen is verschil van mening tussen de directie en de aannemer.

Tijdens een evaluatie van het werk komt nogmaals naar voren dat de nieuwe manier van werken zowel bij de aannemer als bij de directie niet zonder problemen is verlopen. De aannemer miste de leiding van de directie en de directie miste het inzicht in de kwaliteit en de interne controle daarop van de aannemer. Gedurende de loop van het werk is het wederzijds vertrouwen wel toegenomen, wel worden verbeterpunten voor de toekomst benoemd.






Referenties


Projectbeheer controleprocessen


Kerndocumenten



























































Referenties

Zie ook

Bezig met het laden van de kaart...


HZ University of Applied Sciences
Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Projectbureau Zeeweringen
Waterschap Scheldestromen
Provincie Zeeland
Deltares